10 KHÁM PHÁ KHOA HỌC NỔI BẬT NĂM 2015

(ĐSPL) - Năm 2015, khoa học tiếp tục đạt được nhiều thành tựu to lớn trong đó khám phá về họ hàng mới của loài người hay nước lỏng tồn tại dưới bề mặt sao Hỏa.

1. Phát hiện một nhánh người mới
Tháng 9/2015, trường Đại học Witwatersrand và tạp chí National Geographic đã công bố việc phát hiện tổ tiên mới của loài người ở Nam Phi là Homo Naledi. Các nhà khảo cổ học đã phát hiện ra 1,500 xương của 15 cá thể thuộc nhiều lứa tuổi của chủng người Homo Naledi gồm xương cốt trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ, người trưởng thành và người già cho thấy, khối lượng cơ thể và vóc dáng đặc trưng nhỏ hơn con người hiện đại một chút.

Đây là bộ sưu tập xương cốt lớn nhất về một chủng người mới được phát hiện ở châu Phi, giúp chúng ta hiểu hơn về sự phát triển của các nhánh người trong lịch sử.

2. Sự tiến bộ trong công nghệ chỉnh sửa Gen
Các nhà nghiên cứu Trung Quốc đã chỉnh sửa thành công được bộ gen người khi mà bộ gen đó vẫn đang trong phôi thai, điều này làm chấn động giới khoa học trên thế giới. Bên cạnh đó, Đại học Harvard tuyên bố đã sao chép thành công vật liệu di truyền từ xác của một con voi ma mút lông xoăn và cấy ghép vào bộ gen của một con voi châu Á. Thành công bước đầu này là một tia hi vọng cho nỗ lực hồi sinh các động vật tuyệt chủng từ xa xưa.

Ngoài ra, các nhà khoa học khác cũng dùng CRISPR chỉnh sửa nội tạng lợn - nuôi cấy làm nguồn ghép tạng cho người, hoặc chỉnh sửa gene của muỗi để diệt trừ bệnh sốt rét.

3. Nước trên Sao Hỏa

Hồi tháng 9, các nhà khoa học Cơ quan Hàng không Vũ trụ Mỹ (NASA) đưa ra bằng chứng về sự tồn tại của nước lỏng trên sao Hỏa. Ảnh chụp cho thấy những vệt muối khô đọng lại ở các dòng chảy thay đổi theo mùa trên Hỏa tinh. Ngoài ra, họ còn phát hiện sự có mặt của phân tử ngậm nước perchlorate trên hành tinh Đỏ. Phát hiện này càng nâng cao tiềm năng có sinh vật sống hiện diện trên sao Hỏa.

4. Phát hiện hàng trăm loài mới

Quỹ Quốc tế bảo vệ Thiên nhiên (WWF) công bố một báo cáo tiến hành từ năm 2009 cho biết đã phát hiện ra 221 loài mới tại khu vực phía đông Himalaya, trong đó có 133 loài thực vật, 39 loài động vật không xương sống, 26 loài cá, 10 loài lưỡng cư và 1 loài bò sát, 1 loài chim và 1 loài động vật có vú.

5. Phát hiện ung thư qua xét nghiệm máu

Các nhà nghiên cứu của Thụy Điển đã phát triển công nghệ xét nghiệm máu có thể phát hiện sớm ung thư giai đoạn đầu. Thông qua thử nhiệm RNA tiểu cầu của máu ngoại vi, các nhà khoa học sẽ phát hiện, phân loại và xác định vị trí ung thư chỉ qua phân tích một giọt máu. Nó sẽ cho kết quả chính xác lên tới 96% phân loại chính xác các bệnh ung thư 71%, giúp bác sĩ chẩn bệnh và đưa ra phác đồ điều trị phù hợp trong thời gian ngắn cho nhiều loại bệnh.

6. Chế tạo kháng sinh mới đầu tiên trong 30 năm qua
Khoa học đã phát hiện ra một loại khác sinh mới, lần đầu tiên trong vòng 30 năm qua, có thể mở đường cho một thế hệ thuốc kháng sinh mới và hạn chế các tác nhân kháng thuốc phát triển.

Loại kháng sinh này có thể điều trị nhiều bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn phổ biến như bệnh lao, nhiễm trùng huyết và có thể sẽ được sử dụng trong vòng 5 năm tới.

7. Bản đồ biểu hiện Gen

Hồi tháng 2, một nhóm các nhà di truyền người Mỹ đã xây dựng hoàn chỉnh bản đồ cơ chế di truyền biểu sinh (epigenome) của con người sau gần một thập kỷ nghiên cứu. Họ lập được bản đồ của hơn 100 loại tế bào của con người, giúp các nhà nghiên cứu tìm hiểu sự liên kết phức tạp giữa ADN và các bệnh của con người.

8. Hệ sao trong dải Ngân hà

NASA phát hiện ra thiên hà sáng nhất trong vũ trụ từng được biết đến nhờ kính viễn vọng không gian quét hồng ngoại WISE. Thiên hà này có độ sáng gấp 300 nghìn tỷ lần Mặt Trời. Rất có thể, một hố đen khổng lồ ở giữa đĩa thiên hà là yếu tố khiến nó phát ra ánh sáng mạnh đến vậy.

9. Kính áp tròng kiểu mới
Tập đoàn công nghệ Ocumentic của Canada đã chi ba triệu USD trong 8 năm để nghiên cứu và phát triển một loại thấu kính cấy vào mắt người. Ocumentic cho biết thấu kính này giúp tăng cường thị lực gấp ba lần tiêu chuẩn phổ quát đối với thị lực bình thường (20/20).

Thấu kính được cấy vào mắt trong khoảng 8 phút, không gây đau đớn, tương tự phẫu thuật đục thủy tinh thể. Với thấu kính này, con người có thể nhìn rõ kim đồng hồ ở vị trí cách xa 9 mét. Công nghệ này dự kiến sẽ tung ra thị trường năm 2017, và chỉ dành cho người trên 25 tuổi.

10. Biến tế bào bạch cầu thành tế bào miễn dịch
Hồi tháng ba, các nhà khoa học ở đại học Y Stanford công bố phương pháp mới biến tế bào bạch cầu gây ung thư thành tế bào miễn dịch lành tính, được gọi là đại thực bào.

Phát hiện này là tiền đề cho việc biến đổi tế bào ung thư của con người tiêu diệt các tế bào ung thư và các tác nhân gây bệnh.

Quỳnh Hoa (Theo upi.com)