VỊ BÁC SĨ ĐÃ "BỊA RA" MỘT DỊCH BỆNH ĐỂ CỨU MẠNG NGƯỜI

Eugène Lazowski

Trong Thế chiến II, ở Ba Lan khi bị phát xít Đức chiếm đóng, có một bác sĩ trẻ tên Eugène Lazowski. Ông làm việc tại một thị trấn nhỏ tên Rozwadów, gần Stalowa Wola.

Mỗi ngày chứng kiến cảnh người Do Thái bị đàn áp, Lazowski không đành lòng ngồi yên. Nhưng giúp đỡ họ đồng nghĩa với án tử, không chỉ cho ông mà còn cho cả gia đình. Vì thế, ông buộc phải nghĩ cách khác — vừa khéo léo, vừa nguy hiểm.

Một hôm, người bạn đồng nghiệp bác sĩ Stanisław Matulewicz phát hiện ra điều kỳ lạ: nếu tiêm một loại vi khuẩn vô hại (Proteus vulgaris OX19), cơ thể sẽ phản ứng giống hệt như khi nhiễm bệnh thương hàn (typhus) thật sự. Kết quả xét nghiệm sẽ hiện dương tính, nhưng người bệnh hoàn toàn khỏe mạnh.

Từ đó, Lazowski nảy ra một ý tưởng táo bạo:

Lừa quân Đức tin rằng khu vực đã bùng phát dịch thương hàn.

Ông bắt đầu tiêm loại vi khuẩn “giả bệnh” này cho người dân, cả người Ba Lan lẫn những người Do Thái đang lẩn trốn. Khi mẫu máu được gửi đến phòng thí nghiệm Đức, kết quả cho thấy: khu vực đang có dịch bệnh nguy hiểm.

Hoảng sợ, lính Đức lập tức phong tỏa thị trấn, không dám vào sâu để tránh bị lây. Và nhờ vậy, hàng ngàn người dân đã thoát khỏi những cuộc bắt bớ, trục xuất hay tử thần từ trại tập trung.

Trong suốt nhiều năm, Lazowski vẫn âm thầm tiếp tục “trò lừa” này. Một lần, đoàn thanh tra Đức đến kiểm tra tận nơi. Hai bác sĩ Ba Lan tiếp đãi cẩn thận, đưa họ đi thăm một vài bệnh nhân tình nguyện vốn đang mắc bệnh khác, nhưng nhìn xanh xao yếu ớt. Thế là bọn lính tin sái cổ, quay về mà không nghi ngờ gì.

Chiêu thức ấy được giữ kín cho đến tận ngày Ba Lan được giải phóng. Sau chiến tranh, Lazowski mới tiết lộ toàn bộ sự thật: ông đã cứu được khoảng 8.000 người mà không cần nổ một phát súng, chỉ bằng trí thông minh và lòng can đảm của mình.

Sau này, ông sang Mỹ định cư và dạy học ngành y. Khi được hỏi, ông chỉ khiêm tốn nói:

“Tôi chẳng làm gì phi thường cả. Tôi chỉ làm đúng bổn phận của một bác sĩ: cứu lấy sinh mạng con người.”

TG Văn Chương