; }

HỒ CON RÙA - MỘT THIẾT KẾ TÁO BẠO VÀ LÃNG MẠN CỦA SÀI GÒN

Cù Mai Công

Cái hồ nhỏ ấy nằm buồn hiu dù nằm giữa một "khung trời đại học" lãng mạn, khi lúc ấy xung quanh nó là một số trường đại học như Luật, Y, Kiến trúc... và "con đường Duy Tân (nay là Phạm Ngọc Thạch) cây dài bóng mát".
Cho đến giữa thập niên 1960, khu vực này bỗng như bừng tỉnh với thiết kế của kiến trúc sư Nguyễn Kỳ. Thiết kế được chọn trong cuộc thi quy hoạch mới cho một công trường rộng gần 1 ha nhưng nằm buồn hiu giữa Sài Gòn này.
Nhưng thật sự khu công trường này trở nên sống động và thành kỷ niệm khó quên của bao thế hệ người trẻ Sài Gòn khi xa thành phố là cuộc trùng tu, tôn tạo từ năm 1972.
Cụ thể là việc dựng thêm giữa hồ các cột bêtông cao vút. Trên mỗi cột là năm bàn tay xòe ra đón đỡ một nhụy hoa bêtông nhỏ và thanh mảnh bên trong.
Bên ngoài là bùng binh giao thông, bên trong hồ cũng là một hệ thống đường đi bêtông xoắn ốc theo vòng xoay, hướng tới các trụ bêtông và một bia Bêtông ghi tên những nước công nhận Việt Nam Cộng hòa lúc ấy.
Bia ghi tên được thiết kế đặt trên một con rùa lớn bằng hợp kim đồng mà đám học trò chúng tôi khi đến đây đều leo lên cỡi và nghịch phá. Nhiều người khi đến đây chơi cũng tranh thủ chụp hình với con rùa này.
Thế là hồ Con Rùa ra đời, dù tên gọi chính thức của nó cho đến nay vẫn là Công trường Quốc Tế. Thậm chí khi con rùa đồng không còn sau một vụ phá hoại sau năm 1975, người ta vẫn gọi đó là hồ Con Rùa - dù hồ không hề có con rùa thật lẫn rùa đồng nào.
Thỉnh thoảng cũng có bạn trẻ tinh nghịch thả rùa phóng sinh vô đó, nhưng làm sao những chú rùa tội nghiệp này có thể sống trong một cái hồ toàn bêtông và thường được làm vệ sinh.
Xin không nói những huyền thoại hư hư thực thực về long mạch, về trấn yểm của tổng thống Việt Nam Cộng hòa lúc bấy giờ, có thể nói hồ Con Rùa mà những bạn trẻ tìm đến hiện nay có một thiết kế rất táo bạo.
Trong đó ngay khi vừa ra đời 1972, công trình này từng bị la hoảng khi những con đường đi trên hồ uốn lượn mà không hề có lan can phòng chống... té hồ.
Thế nhưng từ khi đưa vào sử dụng năm 1972 đến nay, chuyện té hồ hình như chưa bao giờ là vấn nạn cần phải xem xét, dù có thể thỉnh thoảng cũng có ai đó hụt chân té xuống cái hồ... cạn sợt này.
Cùng chúng tôi đi trên các con đường bêtông nổi lát đá rửa (để bám chân - được làm rất chắc chắn, giờ vẫn vững chắc sau gần nửa thế kỷ trên mặt hồ và đội mưa nắng), kiến trúc sư trẻ Đậu Việt Đức (Công ty CP nhà Hưng An, Q.Bình Thạnh) nhận định: "Vị kiến trúc sư thiết kế nơi đây đã khéo léo dẫn dắt tầm nhìn của người đi trên các con đường xoắn ốc trên hồ đến khu trung tâm (các cột bêtông và bia rùa) nên đã ít nhiều hạn chế tai nạn té hồ".
Theo anh, "đây là thiết kế đơn giản nhưng lãng mạn một cách rất táo bạo - giữa một Sài Gòn ít nhiều chú trọng công năng, hình khối lúc ấy; nhất là thực hiện ở một khu vực dành cho bao người qua lại hằng ngày".
Và nét lãng mạn ấy với thử thách của thời gian đã được xác nhận bởi bao thế hệ bạn trẻ, học trò, người dân Sài Gòn tìm đến, nhớ về; như một trong những địa điểm đáng yêu nhất Sài Gòn.
...Như buổi sáng cuối tuần bình thường 29-10, khi chúng tôi đến đây, hàng trăm bạn trẻ đang ngồi bên nhau xung quanh và bên trong. Một gia đình trẻ cùng hai con nhỏ tung tăng bước vô. Rồi một cặp bạn trẻ đôi mắt ngời hạnh phúc bước lên khối cầu thang trên hồ chụp hình đám cưới...
Cù Mai Công

No comments:

Post a Comment