BẢO BỐI TÁC CHIẾN ĐIỆN TỬ NGA

Nga đã “bật đèn xanh” để xuất khẩu hệ thống Rtut’-BM

Nga đang sở hữu một loạt hệ thống tác chiến điện tử tối tân có thể vô hiệu hóa các loại khí cụ quân sự sử dụng liên lạc thông tin vô tuyến.

“Hệ thống tác chiến điện tử (EWS) sẽ là công cụ đắc lực để ứng phó các dòng phi cơ chiến lược, chiến thuật tầm xa, phương tiện điện tử cũng như đánh chặn thiết bị truyền thông vô tuyến của vệ tinh quân sự nước ngoài”, Hãng thông tấn TASS dẫn lời Phó tổng giám đốc Yuri Mayevsky của Hãng công nghệ điện tử - vô tuyến KRET, nhà phát triển EWS chính cho quân đội Nga, tuyên bố.

Theo ông, quân đội Nga đang nắm trong tay 4 hệ thống tác chiến điện tử cực kỳ lợi hại có thể triệt tiêu hoàn toàn liên lạc viễn thông, định vị của tàu chiến cũng như vô hiệu hóa việc lập trình, điều khiển các dòng vũ khí chính xác cao như tên lửa hay bom thông minh.

President-S chống hỏa tiển

Theo trang tin Nga Russia beyond the headlines (RBTH), President-S là tổ hợp áp chế quang điện tử tối tân, đóng vai trò bảo vệ mọi phi cơ khỏi mối đe dọa từ các loại hỏa tiển phòng không vác vai (manpad) nhờ gây nhiễu hệ thống dẫn đường. Trong các cuộc thử nghiệm cấp quốc gia, các chuyên gia sử dụng Igla, loại manpad hiện đại rất phổ biến trên các chiến trường, để nhắm bắn nhiều mẫu phi cơ chiến đấu được lắp đặt tổ hợp President-S. Kết quả cho thấy tất cả các hỏa tiển đều chệch hướng và phát nổ sớm.

Không chỉ chiến đấu cơ, hệ thống này cũng phát huy tác dụng vô cùng hiệu quả cho trực thăng. RBTH tường thuật một cuộc thử nghiệm với một chiếc trực thăng Mi-8 trang bị President-S được gắn cố định vào bệ đỡ và bị bắn trực diện từ khoảng cách 1.000 m. Kết thúc thử nghiệm, không quả Igla nào trúng mục tiêu.
 

Thiết bị tác chiến điện tử President-S Sputnik

Mắt thần Moskva-1

Một trong những tài sản quý giá nhất thuộc kho EWS của Nga, tổ hợp radar Moskva-1 có thể quan sát, theo dõi mọi mục tiêu trên không ở khoảng cách 400 km, hơn gấp đôi tầm đeo bám của thế hệ radar tiền nhiệm Avtobaza (khoảng 150 km). Chuyên trang Army recognition dẫn lời các chuyên gia cho biết Moskva-1 hoạt động trên nguyên tắc “radar thụ động”. Điều này có nghĩa là hệ thống không phát ra bất kỳ tín hiệu nào mà chỉ thu và phân tích những tín hiệu bên ngoài. Nhờ đó, Moskva-1 không chỉ phát hiện sớm mọi nguy cơ mà còn hoạt động gần như vô hình trên màn hình radar của đối phương.

Công nghệ thu giữ và phân tích thông tin điện tử rất tối tân giúp tổ hợp này nhận biết cụ thể hình dáng vật thể lọt vào tầm ngắm và có thể phân biệt chính xác hỏa tiển hay phi cơ. Ngoài ra, nhờ hoạt động ở chế độ radar thụ động, Moskva-1 còn có một tác dụng lợi hại khác là hỗ trợ đạn đạo cho hỏa tiển phòng không Nga nhắm tới mục tiêu mà không bị phát hiện.

Người bảo vệ cho Iskander

Hệ thống hỏa tiển đạn đạo tầm ngắn chiến lược Iskander được Nga xem là một trong những vũ khí lợi hại nhất của mình. Theo truyền thông phương Tây, Moscow đã triển khai Iskander đến những khu vực “nóng” nhất hiện nay như Syria và vùng lãnh thổ hải ngoại Kaliningrad, vốn bị kẹp giữa bởi 2 thành viên NATO là Ba Lan và Lithuania. Tuy nhiên, Iskander và các tổ hợp tương tự khác có điểm yếu rất lớn là dễ bị phát hiện trên đường di chuyển. Vì thế, trọng trách bảo vệ cho vũ khí chiến lược này được giao cho hệ thống tác chiến điện tử mặt đất Krasukha, khắc tinh của các chiến đấu cơ trang bị công nghệ điều khiển và cảnh báo sớm trên không (AWACS).

Được gắn trên xe thiết giáp di chuyển cùng các tổ hợp hỏa tiển, Krasukha có khả năng phát tán bức xạ gây nhiễu trong bán kính 250 km để làm rối loạn AWACS của đối phương. Một tính năng khác của Krasukha là tác động lên phần điều khiển trung tâm của các loại hỏa tiển đạn đạo chính xác, khiến chúng nhận diện sai mục tiêu hoặc thậm chí là thay đổi lộ trình bay, theo RBTH.

Lợi hại Rtut’-BM

Tương tự Krasukha, hệ thống gây nhiễu điện tử Rtut’-BM được thiết kế tổ hợp lên xe thiết giáp và có hình dáng bên ngoài rất “ngầu”. Là khí cụ tác chiến điện tử vào hàng hiện đại nhất của Nga hiện nay, Rtut’-BM có nhiệm vụ bảo vệ binh lính và trang thiết bị quân sự khỏi hỏa lực pháo binh, nhất là các loại đầu đạn trang bị ngòi nổ cận đích.

Để tiêu diệt mục tiêu, ngòi nổ cận đích sẽ tự động kích nổ đạn khi cách mục tiêu một khoảng cách đã được định trước, nhằm tăng độ chính xác và linh hoạt hơn so với ngòi nổ định giờ. Rtut’-BM tác động lên hệ thống thu phát tín hiệu của các ngòi nổ này để khiến chúng kích nổ sớm, giúp bảo toàn lực lượng. Bên cạnh đó, Rtut’-BM còn có thể trung hòa tần số vô tuyến liên lạc mà đối phương sử dụng.

Chỉ cần nhân sự 2 người để lái xe và điều khiển hệ thống, một tổ hợp Rtut’-BM có khả năng bảo vệ bao trùm khu vực rộng khoảng 50 ha. Trong 3 năm qua, Hãng KRET và các đối tác đã cung cấp 22 hệ thống Rtut’-BM cho quân đội Nga và dự kiến sẽ có thêm 21 chiếc được giao trước cuối năm nay. Đặc biệt, chính phủ Nga cũng đã cấp phép xuất khẩu Rtut’-BM. Theo báo cáo đánh giá đối tác của KRET, sản phẩm này có tiềm năng xuất khẩu rất cao tại các thị trường châu Á và Trung Đông.

Danh Toại

VŨ KHÍ BÍ MẬT CỦA NGA KHIẾN IS LIÊN TỤC THẤT BẠI TẠI SYRIA

Những thiết bị gián điệp điện tử của Nga đã trở thành một phần quan trọng trong sự can thiệp của Nga tại Syria. Loại vũ khí đặc biệt này đang tìm kiếm các mục tiêu và giúp tăng cường hiệu quả của các cuộc không kích.

Ngày 30/9, các oanh tạc cơ Nga và những kẻ tấn công trên mặt đất phát động hàng loạt cuộc tấn công trên khắp Syria. Ngày 7/10, điện Kremlin tuyên bố 4 chiến hạm tại biển Caspian đã bắn gần 30 hỏa tiển bay qua không phận Iran và Iraq để tới mục tiêu - như một phần của cuộc tấn công liên tục.

Và ngay từ đầu, các phi cơ  do thám của điện Kremlin và các hệ thống thu thập thông tin tình báo khác dường như đã liên tục theo dõi nơi này.

Trong video ghi lại cảnh Su-24M Fencer thực hiện một vụ không kích do Bộ Quốc phòng Nga công bố và được đăng tải lên Youtube hôm 5/10, chú thích mà bộ này viết: "Cảnh quay các phương tiện của Nhà nước Hồi giáo IS bị phá hủy trước đó đã được các nguồn trinh sát và những cuộc hội thoại qua radio của các chiến binh xác nhận".

Ngày hôm sau, chính quyền Nga đăng lên Twitter: "Gần Kafar Aouid, 2 chiếc Su-25 giao chiến tại một trại của IS. Tại đây, các thiết bị do thám radio đã chứng minh được sự hiện diện của các chiến binh nước ngoài".

Trong khi Moscow không xác định các thiết bị do thám của họ là gì, những bức ảnh chụp phi cơ  Il-20M Coot bay trên chiến trường đã xuất hiện trên mạng xã hội. Được đặt trên phi cơ Ilyushin Il-18, những chiếc Il-20M Coot 4 động cơ này mạnh tương đương với dòng phi cơ trinh sát RC-135 của không quân Mỹ.

Phi cơ trinh sát Il-20

David Cenciotti, một nhà báo độc lập, đã ghi nhận việc khai triển và giải thích một số tính năng của Il-20 trên blog The Aviationist của mình trước khi các cuộc không kích của Nga thực sự diễn ra:

"Cùng với 28 phi cơ chiến đấu đã tới phi trường Quốc tế al-Assad khi đi qua Iran, núp dưới các phi cơ chở hàng Il-76 hồi tuần trước, Không quân Nga đã triển khai ít nhất 1 phi cơ trinh sát Il-20 Coot tới Syria. Cho dù các hình ảnh vệ tinh chưa để lộ sự hiện diện của nó trên thềm để phi cơ tại phi trường gần Latakia thì một phi cơ trinh sát Il-20 Coot cũng đã tới Syria để tăng cường cho quân Nga, theo các nguồn tin của chúng tôi.

Il-20 là một nền tảng ELINT (tình báo điện tử): nó được trang bị một mảng ăng ten rộng, các cảm biến quang học và hồng ngoại, 1Radar kiểm soát chính tích hợp trên phi cơ (SLAR) và thiết bị vệ tinh liên lạc để chia sẻ dữ liệu theo thời gian thực. Đây là chiếc phi cơ trinh sát đầu tiên ra mắt của Không quân Nga".

Ông Cenciotti chỉ ra rằng phi cơ Coot thường có thói quen bay qua biển Baltic mà không có bộ thu phát tín hiệu. Điều này dẫn tới một số lần chạm trán rất gần với phi cơ dân sự. Thói quen tương tự có thể gây ra nguy hiểm trên bầu trời ngày càng đông đúc tại Syria.

Nhưng chiếc phi cơ này không phải là thiết bị do thám duy nhất Nga đưa tới khu vực này. Trước đó, vào tháng 10, một số phương tiện truyền thông Nga đưa tin tàu do thám Vasiliy Nikititch Tatischev cũng đã lên đường tới giúp Syria.

Một tàu lớp Vishnya của Nga. Ảnh: Cryptome

"Một nguồn tin quân sự Nga cho biết tàu Vasily Tatishchev đã rời biển Baltic hướng về phía đông Địa Trung Hải.Hãng tin Syrian Arab của Damascus cuối cùng đã viết về việc này:

Nguồn tin quân sự này nói với các phóng viên thành phố Kaliningrad hôm thứ hai rằng con tàu đang hướng tới bờ biển Syria. Tại đây, nó sẽ cùng với nhóm tàu ở bờ đông Địa Trung Hải để tăng cường năng lực phù hợp với các nhiệm vụ chuyên môn.

Thủy thủ đoàn trên tàu sẽ quan sát tình hình và theo dõi chi tiết tại không phận Syria cũng như không phận của tất cả các nước xung quanh và vùng biển khu vực, nguồn tin nói thêm.

Nguồn tin nhấn mạnh rằng cuộc hành trình của các tàu thuộc Hạm đội biển Baltic là nhiệm vụ thường ngày để theo dõi và quan sát. Người này cũng chỉ ra rằng những tàu đó đã từng giám sát thành không cuộc chiến tại Nam Tư".

Bất chấp những sự đảm bảo đó, sự xuất hiện của Vasiliy Nikititch Tatischev tại khu vực dường như không bình thường chút nào. Được xây dựng cho Hải quân Liên Xô vào những năm 1980, 7 chiếc tàu lớp Vishnya của dự án 864 được làm ra với mục đích thu thập tín hiệu radio và các thông tin điện tử khác. Moscow việc chú trọng sử dụng các tín hiệu tình báo, vậy thì con tàu 3.400 tấn này không đơn giản chỉ là để theo dõi tình hình.

Nga có truyền thống hỗ trợ chính phủ Syria với những tín hiệu tình báo. Vào tháng 10/2014, các chiến binh Quân đội Tự do Syria (FSA) đã đăng 1 video lên Youtube cho thấy họ đã kiểm soát một cơ sử chia sẻ tin tình báo của Nga - Syria, được xác định là "Trung tâm S".

Oyrz Blog, một cơ sở độc lập chuyên theo dõi và phân tích các bài đăng trên mạng xã hội liên quan tới cuộc xung đột Syria đã nhận định:

"Ngày 5/10/2014, FSA đã chiếm được cơ sở Trung tâm S SIGINT (Tín hiệu tình báo)... do trung tâm tình báo điện tử Osnaz GRU của Nga và Trung tâm Tình báo Syria điều hành... Cơ sở này nằm gần al-Hara, có vai trò quan trọng đối với chế độ Assad bởi nó chịu trách nhiệm ghi chép và giải mã thông tin liên lạc vô tuyến từ các nhóm phiến quân hoạt động tại Syria. Nơi thu thập thông tin cho Nga này ít nhất chịu trách nhiệm một phần trong hàng loạt vụ các thủ lĩnh phiến quân bị giết do không kích.

Việc triển khai phi cơ Coots và tàu Vasiliy Nikititch Tatischev của Kremlin có lẽ sẽ bù đắt cho sự mất mát của các tiền đồn trên mặt đất. Dù thế nào thì việc các thiết bị do thám điện tử của Moscow "bận rộn" trong tương lai gần là điều không phải nghi ngờ.

Bảo Linh (theo National Interest)